Uşaqların xarakterinin əsasları ilk beş-altı il ərzində atılır.
İrsi xüsusiyyətlər, ətraf mühit amilləri şəxsiyyətin strukturunda təsirli bir rol oynayır. Uşaq təhsilində böyük rol oynayan digər amil uşağın ruhi ehtiyaclarının ödənilməsidir. Övladlarımıza olan sevgimizdə səxavətli olarkən, intizam və azadlıq məsələsini gözardı etmək olmaz.
Uşaqların təhsilində mütləq şəkildə qaydalar qoymaq lazımdır, amma bu qaydaları qoyarkən uşağa lazımi azadlığı də təqdim etməliyik. Uşaqlıq çağında sevgi ön planda ikən azadlıqdan bəhs edilə bilinməz. Sonrakı dövrdə qaydalar ön plana çıxarkən daha sonrakı dövrdə azadlıq ön plana çıxır. Lakin heç bir dövrdə bu üç qayda tamamilə ortadan qalxmaz, sadəcə, uşağın yaş dövrünə görə artım və ya azalma göstərə bilər. Azalmayan yeganə şey isə sevgidir.
İntizama başlama vaxtı tamamilə fərdi bir qərar olması ilə birlikdə uşaqların yeriməyə başlamasından etibarən demək olar ki, başlayır.
Uşaq gördüyü, müşahidə etdiyi, duyduğu, yaşadığı hər şeyi bir kamera kimi şüur altına yerləşdirir. Uşağımızın təhsilində ilk fazada ana və ata varkən bu halqaya müəllimləri də vaxt keçdikcə əlavə olunur. Sonra isə bu halqa daha da genişlənir.
Uşaq böyüdərkən diqqət etməyimiz vacib olan bir məsələdə var ki, eyni təhsil qanununun hər uşağa tətbiqi doğru bir davranış deyil. Çünki hər bir uşaq fərqli fikirdədir. Bəzi məsələlərdə eyni üsullardan istifadə edilmir, əlbəttə zamanla uyğunlaşma gedə bilir, ancaq bəzi üsullar bir uşağı motivasiya edib uğurlu edərkən, bəzi uşaqlarda eyni təsiri göstərməyə bilir. Bu baxımdan təhsil idarəçiliyində məcazi amil bir faktdır. Hər uşaq bir dünyadır. Bir uşağı digərinə görə tərbiyə etmək doğru deyil. Hər uşağı öz təbiətinə görə hazırlamağımız lazımdır.
Uşaqlarımız bir sınaq taxtası deyil və geri dönüşü yoxdur. Hər duyduğumuzu, hər gördüyümüzü tətbiq etmək səhvdir. Lazım olduqda etibarlı mənbələrdən məlumat almaq, sahəsində mütəxəssis şəxslərdən yardım almaq lazımdır. Unutmamalıyıq ki, “uşaq yetişdirmək səhv qəbul etməyən bir sənətdir”.
